Schakersportretten

In Memoriam | Ons bereikte het droevige bericht dat Wim Vink op dinsdag 24 november 2020 is overleden.

Van een van zijn zonen ontvingen we namens de familie het volgende bericht: “We hebben er vrede mee dat Wim uit zijn lijden is verlost, maar zijn gemis geeft ons veel verdriet. Schaken was echt een rode draad in het leven van mijn vader. Het lidmaatschap bij De Willige Dame heeft hem ook strijdbaar gehouden in het gevecht met de dood. Namens de familie wil ik u bedanken voor de mooie tijd die de club mijn vader heeft gegeven.”

Reeds in de jaren zeventig was Wim Vink een bekend schaker van het schaakteam van ‘De Stadsherberg’. Hij speelde in het eerste team met o.a. Wim Platje, Erik Wetselaar en Klaas Westerkamp. De horecazaak van uitbater Cees van Eijck vocht bij het teamschaken tot twee keer toe om de eerste plaats met sociëteit Bibelot. De twee finalewedstrijden trokken voor schaakbegrippen enorm veel publiek naar het historische Hof en clubhuis Jeugdstad aan de Wijnstraat.

De Willige Dame kreeg enige jaren na de oprichting van de vereniging zijn speellocatie in ‘Vissers’s Poffertjessalon’ en het duurde niet lang of Wim Vink werd lid. Toen De Willige Dame ook in de RSB-competitie tegen andere verenigingen ging spelen, dat was in het seizoen 1994-1995, was Wim natuurlijk van de partij. Veel tegenstanders zullen in de loop der jaren geconfronteerd zijn met Wims favoriete opening 1.f4, de Bird-opening.

Wim speelde heel graag schaak en ook een potje snelschaken voor de aanvang van de reguliere partij ging hij vanzelfsprekend niet uit de weg. Hij hield voor en na het schaken van een geanimeerd gesprek en als het kon converseerde hij ook rustig door tijdens de partij met zijn tegenstander. Hij deed dat graag en vast staat er niet voor niets op zijn rouwkaart dat hij na een afwisselend leven nu is ‘uitgesproken’.

Op die kaart staat ook het woord ‘uitgelezen’ en ook dat woord staat er eveneens vast niet voor niets. Ik ben een keertje bij Wim op bezoek geweest om een klein computerprobleempje op te lossen in verband met de website van DWD. Om bij de computer te kunnen komen moest ik echter eerst door een labyrint van muren gevormd door stapels boeken van minstens anderhalve meter hoog. Wim handelde op bescheiden schaal in boeken, maar hij had er ongetwijfeld ook talloze gelezen. Dat kun je natuurlijk verwachten van een leraar Nederlands en zo hadden we ook weer een gezamenlijk gespreksonderwerp aangezien we vakgenoten waren.

Wim was al geruime tijd ziek en hij wist dat hij niet meer beter zou worden. Toch heeft hij zich daarbij niet zonder meer neergelegd, maar hij is er altijd van uitgegaan dat hij er zo lang mogelijk wilde zijn. De laatste jaren viel het schaken hem na een uur of tien ’s avonds wel steeds zwaarder. Zijn laatste wedstrijd op de club speelde hij op 9 april 2019. Enige weken geleden bracht hij ons nog zelf ervan op de hoogte dat zijn einde aanstaande was.

We zullen hem missen.
Bestuur en leden van Schaaksociëteit De Willige Dame,

Met dank aan Willem Platje

De laatste keer dat ik Henk zag en sprak was bij de laatste editie van Schaken tegen Kanker in 2019. We haalden herinneringen op aan ons beider schaakvriend Ab Scheel. Het Ab Scheel Fonds is een van de sponsors van dit toernooi. Middels crowdfunding werd een bedrag opgehaald voor Ab en Ab vond dat dit na zijn overlijden besteed moest worden aan Schaken tegen Kanker. Henk heeft na het overlijden van Ab een mooi In Memoriam gepubliceerd op onze RSB-site. In onze portrettenreeks is ook aandacht besteed aan het overlijden van Ab.

Henk meldde mij in 2019  dat er iets met zijn prostaat was maar wilde daar verder niet veel over kwijt. Niet alleen bij Schaken tegen Kanker kwamen we elkaar tegen, ook tijdens de hoogtijdagen van het RSB-seniorentoernooi in Spijkenisse. Op het hoogtepunt in 2009 met meer dan 100 deelnemers!

Henk in actie tijdens het RSB Seniorentoernooi 2008, in de vijfde ronde speelden we tegen elkaar.

Vorig jaar november overleed Henk aan de gevolgen van prostaatkanker. Wim Westerveld, een schaakvriend van Henk, publiceerde in coproductie met hem een indrukwekkend drieluik over zijn (schaak)leven. Dit drieluik is te lezen op de site van SV Erasmus, een must-read!

Jaap van Meerkerk van SV Erasmus schreef een In Memoriam op de Erasmussite. En tot slot een mooi artikel over Henk de Kleijnen in het AD.

Onderstaand stuk is aan het drieluik ontleend waarin Henk zelf uitgebreid over zijn schaakleven vertelt. Met dank aan Wim Westerveld.

tk/mei 2022

Vroegste jeugd

Geboren in 1943. Leerde schaken rond mijn twaalfde. Van mijn vader, die toen ook (kort) lid was van Schiebroek. Als hij bord en stukken had opgesteld en studeerde in een boekje van Euwe, werd ik mateloos gefascineerd door de diagrammen en symbolen. Na de loop der stukken te hebben geleerd sloot ik me op 13-jarige leeftijd aan bij de jeugdopleiding van Schiebroek, onder leiding van de toen sterkste speler, B.P. Vermeulen. Mijn vriend Leo Kerkhoff deed hetzelfde en allebei raakten we al snel in de ban van het spel. Voor mij sprak het analytisch denken en het planmatig aan de slag gaan me vooral aan, naast het competitie-element en de schier eindeloze mogelijkheden van het spel.

Puberteit (en school)

Door ons enthousiasme en onze leergierigheid maakten we snel vorderingen en staken we steeds meer tijd in onze hobby. Té veel tijd, want Leo en ik bleven op het Calandlyceum zowel in de 1e als de 3e klas van de HBS zitten omdat we ons helemaal aan het spel overgaven. Onze leraar Frans, Piet de Waal, betrapte ons tijdens de les op het gebruikmaken van een zakschaakspel en nam dat onverbiddelijk in beslag. We schakelden over op blindschaak…

Ik herinner me een toernooitje, waarin ik 7 uit 7 haalde en daarmee eindigde vóór John Schell en Leo Kerkhoff. Op het Rotterdamse stadhuis werden Leo en ik beiden geselecteerd voor de jaarlijkse ontmoeting Rotterdam-Antwerpen (jeugdteams van 6 spelers), waaraan we twee keer deelnamen.

Ook aan het toenmalige Huttontoernooi bewaar ik de beste herinneringen (jeugdteams van alle onderbonden).

Waar Leo werd ‘geplukt’ door Henny Vijgeboom om bij Spangen te gaan spelen, bleef ik Schiebroek trouw. Won diverse malen het zomerkampioenschap en het snelschaakkampioenschap en werd éénmaal in één seizoen (1964-1965) zowel winter- als zomerkampioen.

Bij Schiebroek organiseerde ik van alles, waaronder een intern jeugdkampioenschap en een jeugdschaakdag in de Paasvakantie, die gehouden werd in de Goede Herderkerk en in tien edities uitgroeide tot het grootste eendaagse jeugdschaakevenement van het land (205 deelnemers). Bovendien was ik actief als speler-captain van het eerste team dat twee achtereenvolgende promoties maakte. Tussen de bedrijven door schreef ik in samenwerking met J.L. Dijkers een schaakcursus in tien afleveringen in het tijdschrift van de Schiebroekse Gemeenschap (wat zowaar nog enkele nieuwe leden opleverde), schreef verslagen in De Koerier en verzorgde ik in weekblad De Havenloods een schaakrubriek met de titel ‘Man en Paard’, welke benaming later door Hans Böhm gebruikt zou worden voor zijn radioprogramma’s.

Hele mooie herinneringen bewaar ik ook aan de jaarlijkse simultaanséances die het warenhuis V&D na het Hoogoventoernooi organiseerde. Dat leverde me (verlies)partijen op tegen onder meer Botwinnik, Geller, Spasski en Donner.

Ik trouwde in 1971, verhuisde naar Alphen aan den Rijn en kreeg twee kinderen, Saskia (1974) en Jacco (1978). Schaken stond enkele jaren op een laag pitje, totdat ik me als lid bij de Alphense Schaakclub aanmeldde. Daar werd ik achtereenvolgens jeugdleider en secretaris, later voorzitter. Ook hier werden jeugdschaakdagen georganiseerd. Eenmaal, in 1979, mocht ik me algemeen kampioen noemen en pakte het ‘ambt’ van speler-captain weer op.

Verder organiseerde ik vier keer een massakamp tussen Alphen en Schiebroek (contactman Jaap van Meerkerk), waarbij steeds tientallen deelnemers per touringcar werden vervoerd. En ook hier kon ik het schrijven niet laten: enkele seizoenen was ik redacteur van ‘Hoog van de Toren’, een ook buiten de vereniging gewaardeerd magazine dat 6 tot 8 keer per jaar verscheen.

Aardig intermezzo was in 1981 een invitatie voor een simultaan die Max Euwe – kort voor zijn overlijden – gaf ter gelegenheid van zijn 80ste verjaardag. Onze partij eindigde in remise.

In 1988 was ik deelnemer aan een wereldrecordpoging simultaanschaak van Hans Böhm ter gelegenheid van het jubilerende Hoogovenschaaktoernooi. Ook dat resulteerde in een puntendeling.

In datzelfde jaar werd ik, niet in de laatste plaats door de enthousiaste verhalen van zwager Henk van der Wösten, opnieuw lid van een vereniging, namelijk Messemaker 1847 – oudste club van Nederland. Daar heb ik geen moment spijt van gehad, want het bruiste daar van activiteiten. Vooral Wil Woudenberg (onder andere organisator van de jaarlijkse schaakontmoeting met onze schaakvrienden uit het Duitse Solingen) en de iconische Ab Scheel (animator op alle denkbare terreinen en fenomenaal webmaster) trokken de kar. Later werd Gert-Jan Ludden de enthousiasmerende voorzitter, met wie ik als secretaris in het bestuur zat.

Bij het 150-jarig bestaan van de club werd een hele reeks evenementen opgezet, waaronder een schilderijenexpositie, een gedenkboek en natuurlijk als absolute hoogtepunt de geslaagde wereldrecordpoging simultaanschaak van Gert-Jan Ludden (met officiële vermelding in het Guiness Book of Records). Bij die poging leidde ik het organisatieteam en was ik coach van de recordhouder. Kort daarop werden Gert-Jan en ik beiden benoemd tot lid van verdienste van de vereniging.

Ook pakte ik het journalistieke werk weer op: algemene verslaggeving en sport voor het AD Groene Hart, sport voor het Rotterdams Dagblad waar ik iedere maandag een complete pagina voor verzorgde. Voor de Groene Hart-editie schreef ik 101 afleveringen van de wekelijkse rubriek ‘Van Wieg tot Graf’. Aanvankelijk was ik van plan bij 100 te stoppen, maar na het overlijden van Ab Scheel kwam nummer 101 tot stand.

En het schaakleven? Dat kreeg nieuwe impulsen, vooral ook door de jaarlijkse ontmoetingen van ‘oude’ vrienden van Schiebroek tijdens de Hoogovens/Tata Chesstoernooien, waar ik 25 keer achtereen aan de tienkampen deelnam.

In 2015 besloot ik daarom om me bij mijn oude makkers van Erasmus aan te sluiten. Een dubbellidmaatschap dus. Bij Erasmus speelde ik intern en extern in de RSB-competitie (achttallen en viertallen). Bij Messemaker 1847 kwam ik met het tweede team als speler-captain uit in de KNSB-competitie. Dat was genieten, ook al omdat mijn grote vriend Wim Westerveld in datzelfde achttal het kopbord bezette en daarmee afzag van een plaats in de sterkste formatie van de club. Hij was een belangrijke steunpilaar voor ons ‘vriendenteam’.

Eind 2018 werd prostaatkanker met uitzaaiingen vastgesteld. In eerste instantie was dat nog geen beperking van mijn schaakactiviteiten, maar de coronaperiode was dat natuurlijk wel.

Tot voor kort speelde ik veel onlineschaak, waaronder dagelijks tientallen 1-minuutpartijen. Een mooie afleiding en voor mij een ideale vorm van ontspanning. Een vernauwing van de galwegen en het plaatsen van een stent maakte dat inmiddels te vermoeiend.

Schaken is, zoals uit het voorgaande mag blijken, een dikke rode draad in mijn leven geweest. Een rijk leven ook, met heel veel hoogtepunten, fijne contacten en vriendschappen. Daar ben ik dankbaar voor.

In november 2021 overleed Henk.

Oosterhout/Sliedrecht – Het kwam niet helemaal als een verrassing, maar als het dan echt gebeurt is het een enorme klap. Na een lange, uiteindelijk ongelijke strijd, is onze grote schaakvriend Jan Sulman op zondag 1 maart 2020 overleden. In een partij, die je niet kunt winnen, wist Sulman het lang vol te houden en wel met een kracht en positiviteit, die alleen maar waardering verdient.

Schaakpromotor Sulman kwam zo’n 10 jaar geleden naar Schaakvereniging Sliedrecht om te schaken op niveau, zoals hij dat zelf noemde. Maar vooral het sociale gebeuren bij Sliedrecht sprak Jan zo enorm aan. Zeker toen Jan een Tia had gekregen bleek hoe belangrijk een goede sfeer en schaakvrienden zijn. Wekelijks werd Jan in Oosterhout opgehaald en weer thuis gebracht, zodat hij toch elke week zijn partij kon spelen bij Sliedrecht.

En dat sociale gebeuren bleek ook de afgelopen jaren waarin Jan vocht tegen die vreselijke ziekte. Kenmerkend daarbij is het enorme bord dat bij hem in de huiskamer staat met alle goede wensen van de leden van Schaakvereniging Sliedrecht. Dat gaf hem de kracht niet op te geven, integendeel. “Ook al sta je slechter, je kunt altijd nog winnen”, was zijn motto.

Als schaker was Sulman er één waarmee je rekening moest houden. Theoretisch zeer goed en altijd aanvallend. Mede door zijn schaakkracht is het derde team van Sliedrecht zo hoog gekomen.

rechts op de foto Jan Sulman in actie

Als mens had Jan louter vrienden binnen Schaakvereniging Sliedrecht en ver daarbuiten. De Sliedrechtse jeugd liep met hem weg en nam hem vaak mee naar toernooien. En als initiator van het kroegentoernooi in Oosterhout zorgde hij voor de juiste sfeer. En als je ergens mee zat, Jan hielp altijd. Als mensen-mens wist hij telkens de juiste toon te zetten.

Onze gedachten gaan uit naar zijn vrouw Marleen, kinderen en kleinkinderen.

Op de clubavond van donderdag 5 maart is op waardige wijze aandacht besteed aan het overlijden van het prachtige mens dat Jan was. En veel leden hebben uitgebreid in het condoleanceregister geschreven. De afscheidsdienst van Sulman heeft op 9 maart plaatsgevonden. Ruim 15 leden van Schaakvereniging Sliedrecht waren bij de emotionele afscheidsdienst aanwezig. Ook voorzitter Jerry van Rekom heeft Sulman met laatste woorden geëerd.

De Koning van Brabant, de trotse bijnaam van Jan, zal voor altijd ontbreken op de club-en feestavonden van Schaakvereniging Sliedrecht. Wat zullen we een goede schaker, maar bovenal een geweldig mens gaan missen.

Indrukwekkend waren ook de teksten in het condoleanceregister van onze vereniging. Het register is aan Marleen Sulman overhandigd.

Bron: Clubblad Schaakvereniging Sliedrecht met dank aan Jerry van Rekom.

Op Dordrecht.net werd naar aanleiding van het overlijden van Jan Sulman een artikel geplaatst onder de titel: ‘Eens bekendste wijkagent van Dordrecht en schaker Jan Sulman (70) overleden’. Klik hier om dit artikel nog eens te lezen. Het belicht een andere kant van de schaker Sulman. Met dank aan Hennie van der Zouw.

 Gert Jan Ludden (oud-voorzitter schaakclub Messemaker 1847)

Van grote invloed op zijn leven was in 1987 het contact met Dries Heuperman die Ab binnenloodste bij de Goudse schaakclub Messemaker 1847. De oudste schaakclub van Nederland. Een schot in de roos zo bleek. Wat met een eenvoudig partijtje begon groeide uit tot een imposante schaakcarrière met tal van hoogtepunten. Ter illustratie: 15 jaar bestuurslid, jeugdleider en wedstrijdleider, 45 keer het traditionele schaken overdag toernooi georganiseerd, 23 keer het Open Kampioenschap van Gouda geleid; een prominent toernooi voor de Nederlandse schaaktop, samen met Wil Woudenberg organisator van jeugd- en schoolschaakevenementen en schaakwedstrijden met zusterstad Solingen, jarenlang teamcaptain van het vlaggenschip van de schaakclub Messemaker 1847, deelnemer en fotograaf bij het Hoogoven, Corus  en Tata schaaktoernooi in Wijk aan Zee waar hij jaarlijks zijn wedstrijden speelde en waar hij zo van genoot, contactpersoon voor sponsoren en spil in de organisatie van het 150-jarig jubileumjaar in 1997. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

Lees meer

Op zaterdag 29 januari 2005 heb ik Koert voor het eerst ontmoet, om 10 uur in Utrecht in de dependance van Hogeschool Domstad. Sommige ontmoetingen staan nu eenmaal in het geheugen gegrift. Het was een KNSB-bijeenkomst waarbij de voorzitters van de bonden werden geïnformeerd over de voortgang van het werk van de Commissie van Drie. Deze Commissie was op zoek naar een nieuwe KNSB voorzitter en nieuwe bestuursleden.

Later realiseerde ik mij dat ik Koert al eerder “ virtueel” had ontmoet. Ik was medio 2004 uitgenodigd door Gerda en Willem Jan v.d. Broek voor een gezellig toernooitje bij hen thuis in Delft. In het welkomstwoord vertelde Willem Jan dat een sterke Delftse schaker wegens ziekte niet aanwezig kon zijn, maar deze had wel een prijs ter beschikking gesteld namelijk  het boek Athos monnikeneiland. De schaker en ook  schrijver van dit boek , u raadt het al, was Koert ter Veen.

Lees meer

Hora Vlam (1942-2013)

Gerard Bilars en Piet Konijn

Hora Vlam, afkomstig uit Warmenhuizen (N-Holland) kwam begin jaren zestig van de vorige eeuw naar Delft om te studeren en er te schaken. Hij werd lid van DSC – ook in die tijd een sterke schaakclub – en behoorde al gauw tot de betere spelers. Hij kwam uit in verschillende vertegenwoordigende teams, waarin hij samenspeelde met o.a. Jan Timman en Arend van Dop.

Lees meer