Eind 2019 is Bert Bonnet overleden, hij was al enige tijd ernstig ziek. Ook al wist je dit, het overlijdensbericht was niet minder schokkend.
Werk Bert heeft al jong het vak van scheepstimmerman geleerd op de werf van Piet Smit tegenover het Feijenoordstadion. Piet Smit was een begrip op Rotterdam-Zuid en een belangrijke werkgever. In 1977 ging Piet Smit failliet en moest Bert naar ander werk uitkijken. Samen met zijn vier jaar oudere collega Hans Drenth, die hij in 1966 had leren kennen, vonden zij werk bij een Wandenbedrijf in Ridderkerk. In 1994 werd Bert chef bij dit bedrijf. Na jaren lukte het hem Hans aan het schaken te krijgen wat resulteerde in een lidmaatschap van zijn geliefde vereniging. (Hans overleed in 2010, op 64-jarige leeftijd. Bert maakte een portret waaraan dit ontleend is.)
Schaken Bert was al meer dan 45 jaar lid van schaakvereniging Shah Mata, die in 1970 ontstaan was door het samengaan van de schaakverenigingen De Zwarte Dame en Gambiet. Hij was Shahmataan in hart en nieren.
Bert was een zeer behoorlijke schaker met een positioneel inzicht waarvoor ook de sterkere spelers moesten opletten. Vooral in bondswedstrijden was hij fanatiek. In die wedstrijden kon hij het niet hebben als spelers zonder overleg beslissingen namen (“je speelt in een team en raadpleegt eerst de captain”). Hij zette zich ook in voor de vereniging en was een tijdlang actief voor de jeugdafdeling die Shah Mata destijds had. Hij had op de clubavonden een praatje met iedereen, maar was vooral bevriend met de clubleden Klaas (overleden in 2015), Theo, Leo, Sjerp, Wil en Jan, en later ook met John, Michel en Remy. Met velen van hen speelde hij in het ‘bierteam’ . Een team dat zowel binnen als buiten de schaakvereniging enige faam verwierf. Naast schaken speelde hij ook fanatiek poker.
Bert links met naast hem een van zijn schaakmaten en lid van het bierteam Klaas de Ruijter. Klaas overleed in 2015.
Afscheidsbrief
Bijzonder was de afscheidsbrief die hij schreef met hier onder de inhoud.
Lieve Sylvia, familie en vrienden. Ik ben dankbaar en gezegend dat wij in ons leven zoveel mensen om ons heen hebben die van ons houden.
De laatste jaren waren niet makkelijk voor ons maar de kracht en liefde van Sylvia en vele anderen, ik ga geen namen noemen want dan zou ik e.v.t sommige mensen tekort doen, gaven mij veel steun. Het leven met Sylvia was geweldig we hebben veel fijne dingen kunnen doen ,zoals vakanties, theater, uit eten en dit hadden we nog voor jaren gepland maar het lot heeft anders beslist. Mijn wens is dan ook dat na deze droeve dag Sylvia niet vergeten wordt, zij heeft alle steun nodig in de toekomst.
Een groet van mij en een lang en gezond leven gewenst.
Bert en Sylvia hadden ook vooruit gekeken. Hun woning in Prins Alexander hadden ze verkocht en ze hadden een mooi appartement betrokken met verzorgingsfaciliteiten. Bert was er blij mee en ze hadden een mooi uitzicht. Jammer dat hij er samen met zijn Sylvia maar kort van heeft mogen genieten. Zoals hij zelf al schreef: ‘’het lot heeft anders beslist.’’
Na zijn familie kwam schaken op de tweede plaats. En schaken deed hij graag. Een leven lang had hij aan het spelletje besteed en hij was ruim 60 jaar lid van schaakverenigingen waaronder charlois europort en natuurlijk de belangrijkste Schaakvereniging Zwijndrecht was vanaf zijn verhuizing in 1970.
Bij Zwijndrecht heeft hij meer dan 20 jaar samen met zijn zoon Robert Dortmond geschaakt en waren zij een vaste aanwinst van het 2e team. Na het opheffen van deze vereniging ging hij naar Schaakvereniging IJsselmonde met o.a. Bert Broerse.
Na zijn pensionering bezocht hij vaker toernooien. Op veel toernooien werd hij een graag geziene gast. Zoals bij voorbeeld bij het Seniorenkampioenschap van de Rotterdamse Schaakbond in Spijkenisse, het De Witte Haen toernooi in Dordrecht of het Kempertoernooi in Papendrecht. Hij won wel eens de B-groep van het seniorenkampioenschap en ook moest hij eens de eer laten aan zijn schaakmaatje Arie Timmer. Naast het winnen van de beker was het even belangrijk dat de winnaar traditioneel een fles Kethel 1 mocht uitkiezen of anders een fles wijn. En natuurlijk de eeuwige roem.
Daarnaast werd hij gangmaker van Schaken Overdag voor ouderen in De Fuik, onderdeel van Wijkvereniging Drievliet- ’t Zand in Ridderkerk. In die hoedanigheid zette hij zich in voor een gouden speld voor Wout Keur die ook ernstig ziek was.
Coen trof je vaak in gezelschap aan met Arie Timmer, Arie Huisman, Piet van Rijs en Bertus van Manen. Een illuster gezelschap met altijd mooie verhalen. Arie Timmer en Arie Huisman heeft hij de laatste eer kunnen bewijzen.
Bij de oprichting van de Rotterdamse De Schaak Veste, een project van de KNSB voor ouderen, werd hij een van de eerste leden. Het werden er bijna 150 op 1 januari 2009. In samenwerking met Humanitas en andere organisaties werden diverse activiteiten georganiseerd waarvan o.a. Schaken bij de Mandarijn in Zwijndrecht, Klassiek met Sofia, lezingen van Lex Jongsma en Hans Bouwmeester, schaken en tasting etc. Coen was altijd een graag geziene gast.
Omdat Coen ook als vrijwilliger ook maatschappelijk actief was werd hij in december 2020 benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau vanwege zijn penningmeesterschap van zwemvereniging “de Devel” en medeoprichter van stichting Salvage (hulpverlening na brandschade) waar hij terecht trots op was.
De laatste jaren vielen hem zwaar, er was prostaatkanker vastgesteld. Maar als je hem in die periode ontmoette was hij altijd opgewekt en vertelde graag over het reizen met zijn vrouw vanaf 1991 ongeveer om het jaar door Amerika dat hij graag deed. Ook bleef hij zo lang mogelijk de schaakvereniging bezoeken om aan de huishoudelijke competitie deel te nemen. Het laatste jaar kon hij er helaas de energie niet meer voor opbrengen.
Hij bleef schaakliefhebber tot het bittere eind, zoals ook uit zijn rouwkaart hieronder blijkt. Op 11 juni 2022 gaf hij zijn laatste partij op en legde zijn koning om.
Roel was al enige tijd ziek en kon zijn verenigingsavonden niet meer bezoeken. Ook vond hij het jammer dat hij Shah Mata niet meer kon vertegenwoordigen in de regionale competitie van clubteams. Hij had een korte tijd baat bij alternatieve nieuwe behandelmethoden maar ook dit mocht niet baten. Op 9 september 2021 overleed hij.
Roel was een sterke schaker en was begonnen bij de Rotterdamse Schaakvereniging De Zwarte Dame, opgericht in 1935, het jaar dat Max Euwe wereldkampioen werd. Zijn vader was ook lid van De Zwarte Dame. Roel had de liefde voor het schaakspel van geen vreemde. In 1970 ging de Zwarte Dame samen met de vereniging Gambiet verder onder de nieuwe naam Shah Mata. In totaal was hij ruim 50 jaar lid van schaakverenigingen. Ook zijn broer Tom is in het begin enige tijd lid geweest van Shah Mata.
Roel was een sterke schaker, hij was verschillende malen clubkampioen. In 1977, 1980, 1981 en in 2009 samen met Bram Steijn. Ook Tom was een keer clubkampioen, in 1988 samen met Daan ’t Hart. Roel speelde lange tijd in het eerste team van Shah Mata en toen het iets minder met hem ging kwam hij het tweede team versterken. Naast schaken vervulde Roel diverse functies zoals wedstrijdleider en begeleidde hij jeugd.
Roel in actie tegen grootmeester Friso Nijboer die een simultaan gaf op de vereniging
Nooit werd er tevergeefs een beroep op hem gedaan, hij bleef altijd betrokken. Roel was in hart en nieren een Shahmataan en vooral ook een echte schaakliefhebber. TK
Op dinsdag 7 juni 2022 ontvangen wij het droevige bericht dat ons lid en schaakvriend Frank van Manen op 63-jarige leeftijd is overleden.
Frank is een jaar ziek geweest, alvleesklierkanker. Na een zware operatie in oktober 2021 lijkt het weer goed te gaan en na een periode van behandelingen komt hij eind februari van dit jaar weer schaken. Hij haalt een score van 5 uit 5. Maar half april geeft hij aan dat er nieuwe uitzaaiingen zijn gevonden en dat hij niet meer op de club aanwezig kan zijn.
Vele partijen heeft Frank gestreden voor de winst, maar deze oneerlijke strijd kon hij niet winnen.
Frank werd ruim 35 jaar geleden lid van SV Lombardijen. Daarna is hij nog lid geweest van SV Ridderkerk en sinds 2015 was hij een gewaardeerd lid van SV Hendrik Ido Ambacht.
Met Frank in het team promoveerden we in 2 seizoenen van de derde naar de eerste klasse. Ook in ons RSB-beker team was Frank een vaste speler.
Bij Lombardijen en Ridderkerk heeft Frank meerdere bestuursfuncties vervuld. Frank was altijd betrokken bij het wel en wee van de verenigingen waar hij lid van was. Bij Lombardijen was Frank mede organisator van een rapid toernooi. Deze toernooien zijn mede door zijn inzet 10 jaar zeer succesvol verlopen. Jaarlijks mochten we vele bekende gezichten weer terug zien, wat een groot compliment was voor de organisatie.
Als schaker was Frank zeer gedreven. Partijen analyseren en altijd op zoek naar verbeteringen in zijn spel. Het edele spel op de 64 velden was hem op het lijf geschreven. En na afloop de partij rustig bekijken met de tegenstander was geen probleem voor Frank.
De schaakwereld en onze schaakvereniging in het bijzonder verliest met het overlijden van Frank een fijn lid waar we nog vaak in warme herinnering aan zullen terug denken.
Rust zacht Frank.
Schaakvereniging Hendrik-Ido-Ambacht / Ed van de Geer
In de nacht van donderdag, 8 december 2022, is Pieter Couwenberg (53) overleden. Toch nog onverwacht, hoewel we al een tijdje wisten dat Pieter de partij tegen zijn ziekte ging verliezen.
Het is bijna onmogelijk om het belang van Pieter voor de Eerste Goirlese Schaakclub (EGS) te overdrijven. Zo’n beetje elke functie die iemand bij een schaakclub kan bekleden, heeft Pieter door de jaren heen bij EGS bekleed. Voorzitter, jeugdleider, trainer, wedstrijd- en teamleider, redacteur van het clubblad, sponsor en organisator van verschillende toernooien. Toen EGS bijna drie jaar geleden plots zonder bestuur kwam te zitten, was Pieter een van de drie leden die er de schouders onder zetten om ervoor te zorgen dat de club ook die turbulente periode ongeschonden doorkwam. Hij bleef tot zijn dood secretaris van EGS.
Maar meer nog dan die indrukwekkende opsomming van bezigheden, was de persoon Pieter Couwenberg van grote waarde voor de Goirlese schaakgemeenschap. Iedereen kon op een geïnteresseerd woordje van Pieter rekenen. Bij nieuwe leden wist hij er met zijn open houding altijd in een mum van tijd voor te zorgen dat ze zich welkom voelden bij EGS.
De schaaksport was voor Pieter ook een manier om mensen te ontmoeten en contacten uit te bouwen. Na een spannende partij of een toernooi met een pilsje aan de bar of op het terras. Maar er zijn ook tal van leden bij wie hij over de vloer kwam (of andersom) om hun openingskennis bij te spijkeren, samen te trainen of gewoon een paar potjes te spelen.
Wat veel mensen niet weten is dat oer-EGS’er Pieter zijn loopbaan als clubschaker niet bij EGS begon, maar bij Vughtse Toren. In 1989 maakte hij met zijn jeugdvriend Rick van Loy zijn entree bij de schaakclub in Goirle.
Kort voor de eeuwwisseling werd Pieter voorzitter van EGS. In die tijd een club die vooral in zichzelf was gekeerd en geen lang leven meer leek beschoren. Maar Pieter stak, samen met enkele medestanders, veel energie in de ‘revitalisering’ van de club. Zonder hem zou EGS niet de bloeiende vereniging zijn die het nu is. Je kunt je zelfs afvragen of zonder Pieter Goirle anno 2022 überhaupt nog een schaakclub zou hebben. Later droeg hij als jeugdleider en jeugdtrainer bij aan de toekomst van EGS. Verschillende spelers van de huidige teams hebben een deel van hun schaakopleiding van Pieter gekregen.
En niet alleen in Goirle zette Pieter zich in voor schaken en (vooral) schakers. Hij was ook jarenlang de kartrekker (en voorzitter) van de Nederlandse Schaakvereniging van Visueel Gehandicapten. Daar organiseerde hij jaren een open NK en ging hij er met het Nederlands team op uit om mee te spelen met zeslandentoernooien en schaakolympiades voor visueel gehandicapten.
De laatste jaren zagen we Pieter minder vaak achter het schaakbord. De strijd tegen zijn ziekte kostte hem veel tijd en energie. Maar zijn betrokkenheid bij sport, club en leden was er niet minder om. Dit najaar nog was hij de drijvende kracht achter de organisatie van het Brabants Open Kampioenschap Snelschaken (BOKS) door EGS. En tot kort voor zijn dood bleef hij informeren naar de ontwikkelingen binnen de club.
En nu staat voor zaterdag niet een potje schaken tegen ZSC of De Raadsheer 2 op het programma, maar trekken we naar het Jan van Besouw om afscheid te nemen van een van onze grootste schaakvrienden. En niet alleen letterlijk. Maar de verhalen en herinneringen zullen we blijven koesteren en aan de bar houden we altijd een plekje voor je vrij, Pieter.
Naar aanleiding van het overlijden van Pieter stuurde Rick van Loy een persoonlijk verhaal naar EGS. Met Ricks toestemming publiceren wij dat hier.
Dit bericht werd eerder gepubliceerd op de website van EGS.
Met dank aan Alex van Lanen, Rick van Loy en Hugo Roman.
Heel veel is al gezegd en geschreven (zie hierboven) over Frans, speciaal voor schaken tegen kanker wil ik dit stuk dan ook wat anders insteken.
Frans Konings een dik half jaar voor het zwaard naar beneden kwam
Je sukkelde al een hele tijd met je gezondheid, in de laatste 10 jaar altijd met ups en down, ‘ons hypochondertje’ noemden we je vaak gekscherend. Juli 2022 gingen we met 4 vrienden (Norbert Harmanus, Mark Clijsen, Frans en ik) ,naar Frankrijk. Mijn ouders hebben daar een huisje in een schitterende bosrijke omgeving. 4 dagen hebben we daar ontzettend genoten van natuur, vrienden, spelletjes, rust en aangenaam gezelschap.
Je had toen al last van je maag, al slecht, de hele dag door kleine beetjes, bij het avondeten 2 happen en zei je “het is erg lekker maar heb genoeg op”. Een uur later ging er weer een zak chips open, bijzonder, zei ik toen al.
Mijn ouders hebben een boekje in het huis, voor als mensen hier komen en wat willen schrijven, niks voor mij, wel voor jou. Elke dag dat we er waren schreef je een kort verhaaltje in je eigen bewoordingen:
Het is hier heerlijk wat een rust en ruimte
Goed idee bomen in de tuin om lekker in de schaduw te zitten
Wandelen in l’escles, kuitenbijtertje
Het tafelkleed is nat geworden, sorry!
Norbert = topkok
Vanmorgen 4:15 werd ik wakker omdat de kliko’s werden opgehaald, ze zijn er vroeg bij hier
Straks weer wandelen dat is echt heerlijk hier
Heerlijk uit eten geweest bij M&M erg gezellig
Morgen vroeg op wasjes draaien en terug
Frans is een gevoelsmens, iemand die het belangrijk vond dat het goed voelde, zo niet trok hij zijn eigen plan, naar huis, gewoon weg, iemand anders in een gesprek betrekken, wat dan ook…in ieder geval zijn eigen plan trekken en dit ook aangeven, schitterende eigenschap.
Frans Konings een prachtmens tijdens zijn ziekte
Vrijdag 18 maart 2020, 12:29 een appje van je, het is helemaal mis helaas: maagkanker.
Jij hebt echt een geweldig knappe strijd geleverd tegen de maagkanker, met goede momenten, gewoon momenten en hele slechte momenten, tot het kon knokte je elke keer terug. Totdat men in het ziekenhuis aangaf, we kunnen niks meer voor je doen…je wilde thuis sterven en hebt dat waardig gedaan, respect.
Onze band was vanaf het moment dat we elkaar leerden kennen goed en we waardeerden elkaar ontzettend, met onze ups en onze nukken in acht genomen uiteraard.
Toch wil ik graag uitgebreid stilstaan vanaf dat je hoorde dat je maagkanker had en hoe jij hier mee om bent gegaan, want manmanman, ik heb helaas anderen ook verloren aan deze ziekte, echter zoals jij er mee omging, geweldig.
Tuurlijk was je tijdens je chemo minder, soms wat minder aanspreekbaar, bereikbaar, openstaand voor een gesprek, echter op het moment dat het weer enigszins ging was je snel in de lucht, voor een appje of een uurtje in het spoorpark. Daar kon jij dan zo genieten van het gezelschap, de zon en gewoon aanmaaklimonade, ja aanmaaklimonade, water met een smaakje! Het gaf aan hoe jij er in stond, waar je nog vol voor wilde gaan en de positieve dingen die je zocht, wilde benoemen en zolang mogelijk in gedachten wilde houden.
Van deze periode zijn me de nodige dingen bijgebleven. Hoeveel kaartjes je hebt gehad tijdens je ziekte. Daarmee ook het contact wat je dan zelf zocht met deze persoon, die je 1 jaar of 20 jaar niet had gesproken. Veel gesprekken die je dan voerde met mensen van meestal je leeftijd, over hoe is het nu om te weten/voelen dat je doodgaat. Wat wil je nog doen, kijk je meer terug, kijk je minder terug?
Dit waren niet de gesprekken die wij voerden. Wij hadden het erover dat het zo bizar is dat men in dit soort situaties bovenstaande gevoelens meer uit (zeker mannen). Waarom voelen mensen juist dan de behoefte om het hierover te hebben. Hoe komt dat in hemelsnaam en waar komt dit vandaan? onzekerheid? angst? testosteron? nooit stilstaan bij?
Ik vond het zo mooi zoals jij hiermee omging, altijd een luisterend oor, altijd zeggen hoe je er mee om wilde gaan, omdat dat het snelste zorgde voor een relaxte sfeer, senang!
Kwamen we ergens waar we al een tijdje niet waren geweest en kwamen we een bekende tegen, vroeg diegene hoe gaat het? Jij antwoordde dan met goed direct oogcontact naar die persoon, slecht er is maagkanker geconstateerd en ik heb nog enkele maanden te leven. Om die persoon daarna gelijk gerust te stellen en het gesprek een mooie dankbare kant op te sturen, echt wat een kwaliteit. Zo natuurlijk, zo makkelijk, zo knap en binnen 2 minuten hadden we het weer over een bridgehand, een speciaal bier, een schaakpartij, iets uit de schaakwereld met die persoon, een half jaar lang gesprekken waar ik actief of passief bij zat, met een lach, een traan en vaak een brok in mijn keel.
Uiteraard hadden we naast persoonlijk contact ook veel app contact, dan zei je, Ivanchuk (1 van onze schaakhelden) kan het nog steeds en stuurde een partij door, waar hij gehakt maakte van een top GM alsof hij door een matige 2200 speler heen ging. Gingen we 2 dagen later fietsen, zei je, toen ik dat las van Ivanchuk heb ik gelijk die video van Ivanchuk in Gibraltar bekeken, weer 2u achter mijn pc gezeten. Waarop ik bevestigde, ja, die 2uur heb ik ook weer gekeken, wat is hij geniaal he, inmiddels heben we Tilburg al ruim achter ons gelaten, wat een weelde, wat een rust, wat een gesprekspartner. Je wilde je familie niet opzadelen met alles wat nog geregeld moest worden, je wilde zelf veel regelen, zo regelde je ruim voor je dood je eigen begrafenis. Zelf de plek uitgezocht en bekeken waar je begraven wilde worden. Gesproken met de personen daar over de plek het hoe en wat. Hoe denk je aan zoiets en als je dit doet hoe dan? Zo knap!
Vorig jaar gingen we met een grote club naar schaken tegen kanker, niet alleen maar toch voornamelijk voor jou. Zoveel mensen/vrienden die dit mee wilden maken en erbij waren. We hadden shirts gemaakt en hebben voor wat foto’s gezorgd. Toen was er geen haar aan je hoofd die eraan dacht om erbij te zijn. Later hebben we het er nog over gehad en gaf je aan hoe mooi je het vond dat we dit gedaan hadden, de personen die erbij waren. Voerden we weer een gesprek over 2 vrienden die elkaar al heel lang niet gezien hadden en we haalden weer herinneringen op uit een ver verleden wat we met deze vrienden we hadden meegemaakt, zo empathisch.
Uiteraard waren er ook momenten dat je niet alleen dacht maar ook zei waarom treft deze ziekte juist mij. Een goed antwoord is niet mogelijk volgens mij. Deze momenten gaven ook bezinning, elkaar aankijken en voelen hoe de vlag erbij hangt, een moment met een traan of wat en uiteindelijk dan toch ook weer een lach. Mooi, moeilijk, jij die aanvoelde hoe ik me voelde en daar het gesprek naartoe trok, soms meer diepgang, soms wat luchtiger, raar zoals je later nadenkt over dingen, waar je het met die persoon nooit meer over zult kunnen hebben en toch benieuwd bent naar zijn reactie.
Als vriend ben ik je zo dankbaar voor alles wat je me hebt geleerd en gegeven, een inspiratiebron en verrijking van mijn leven. Uiteraard ging het er als echte vrienden ook wel eens stevig op.
Naast dat je voort blijft leven in mijn gedachtes en herinneringen, op verwachte en ook totaal onverwachte momenten kan ik je nu al vertellen.
Hoop ik vooral dat jou positieve instelling, je kijk op de mensheid, je durf om dingen te benoemen zoals ze waren, zich in mij meedraagt. Zodat ik in de toekomst keuzes ga maken met bovenstaande in gedachten, als gezegd dank, wat een verrijking.
Maandag 9 september is tot onze verdriet Jan ten Brinke overleden. Jan was tot zijn overlijden een bij CSV betrokken lid en penningmeester. Tijdens de bestuursvergadering deze zomer schokte Jan ons met het bericht dat hij enkele dagen later verwachtte te horen dat hij ongeneeslijk ziek zou zijn. Helaas bleek zijn vrees bewaarheid. Kort voordat hij naar een hospice ging zocht ik Jan thuis op en hadden we nog een goed gesprek over van alles wat echt belangrijk is. Jan’s passie voor het schaken was er toen echter ook nog steeds. Hij hield ervan om schaakboeken te bestuderen en zijn kennis van schaakopeningen was ongeëvenaard. Zo zeer trouwens dat ik na een smadelijke nederlaag tegen hem, vanaf die dag iedere volgende partij een andere opening tegen hem begon te spelen. Jan genoot er zichtbaar van om over schaken te praten, maar nog meer om zelf te spelen. Menig weekendtoernooi heeft Jan, met succes, gespeeld en er is een periode geweest dat lidmaatschap van één schaakvereniging voor hem niet voldoende was. Als persoon ken ik Jan als een innemende man die met volle inzet en nauwgezet zich inzette voor de schaakvereniging. Ik mocht hem graag en ga hem missen.
De betrokkenheid van Jan bij onze vereniging blijkt tenslotte uit dat hij graag wil dat zijn grote collectie schaakboeken beschikbaar komt voor leden van CSV. Ik zal die wens zeker honoreren en een schaakbibliotheek gaan beheren.
A.s. zaterdag 14 september kunnen we om 13.30 uur afscheid van Jan nemen in de Schelde aula van het crematorium Zoomstede, Mastendreef 5 in Bergen op Zoom. Na afloop is er gelegenheid tot condoleren en samenzijn.
Namens het bestuur van CSV,
Roel Trimp
Tekst en afbeelding komen van de website van Capelse Schaakvereniging
In Memoriam | Ons bereikte het droevige bericht dat Wim Vink op dinsdag 24 november 2020 is overleden.
Van een van zijn zonen ontvingen we namens de familie het volgende bericht: “We hebben er vrede mee dat Wim uit zijn lijden is verlost, maar zijn gemis geeft ons veel verdriet. Schaken was echt een rode draad in het leven van mijn vader. Het lidmaatschap bij De Willige Dame heeft hem ook strijdbaar gehouden in het gevecht met de dood. Namens de familie wil ik u bedanken voor de mooie tijd die de club mijn vader heeft gegeven.”
Reeds in de jaren zeventig was Wim Vink een bekend schaker van het schaakteam van ‘De Stadsherberg’. Hij speelde in het eerste team met o.a. Wim Platje, Erik Wetselaar en Klaas Westerkamp. De horecazaak van uitbater Cees van Eijck vocht bij het teamschaken tot twee keer toe om de eerste plaats met sociëteit Bibelot. De twee finalewedstrijden trokken voor schaakbegrippen enorm veel publiek naar het historische Hof en clubhuis Jeugdstad aan de Wijnstraat.
Foto van Wim uit maart 2019, in april 2019 speelde hij zijn laatste wedstrijd voor de club
De Willige Dame kreeg enige jaren na de oprichting van de vereniging zijn speellocatie in ‘Vissers’s Poffertjessalon’ en het duurde niet lang of Wim Vink werd lid. Toen De Willige Dame ook in de RSB-competitie tegen andere verenigingen ging spelen, dat was in het seizoen 1994-1995, was Wim natuurlijk van de partij. Veel tegenstanders zullen in de loop der jaren geconfronteerd zijn met Wims favoriete opening 1.f4, de Bird-opening.
Wim speelde heel graag schaak en ook een potje snelschaken voor de aanvang van de reguliere partij ging hij vanzelfsprekend niet uit de weg. Hij hield voor en na het schaken van een geanimeerd gesprek en als het kon converseerde hij ook rustig door tijdens de partij met zijn tegenstander. Hij deed dat graag en vast staat er niet voor niets op zijn rouwkaart dat hij na een afwisselend leven nu is ‘uitgesproken’.
Op die kaart staat ook het woord ‘uitgelezen’ en ook dat woord staat er eveneens vast niet voor niets. Ik ben een keertje bij Wim op bezoek geweest om een klein computerprobleempje op te lossen in verband met de website van DWD. Om bij de computer te kunnen komen moest ik echter eerst door een labyrint van muren gevormd door stapels boeken van minstens anderhalve meter hoog. Wim handelde op bescheiden schaal in boeken, maar hij had er ongetwijfeld ook talloze gelezen. Dat kun je natuurlijk verwachten van een leraar Nederlands en zo hadden we ook weer een gezamenlijk gespreksonderwerp aangezien we vakgenoten waren.
Wim was al geruime tijd ziek en hij wist dat hij niet meer beter zou worden. Toch heeft hij zich daarbij niet zonder meer neergelegd, maar hij is er altijd van uitgegaan dat hij er zo lang mogelijk wilde zijn. De laatste jaren viel het schaken hem na een uur of tien ’s avonds wel steeds zwaarder. Zijn laatste wedstrijd op de club speelde hij op 9 april 2019. Enige weken geleden bracht hij ons nog zelf ervan op de hoogte dat zijn einde aanstaande was.
We zullen hem missen. Bestuur en leden van Schaaksociëteit De Willige Dame,
De laatste keer dat ik Henk zag en sprak was bij de laatste editie van Schaken tegen Kanker in 2019. We haalden herinneringen op aan ons beider schaakvriend Ab Scheel. Het Ab Scheel Fonds is een van de sponsors van dit toernooi. Middels crowdfunding werd een bedrag opgehaald voor Ab en Ab vond dat dit na zijn overlijden besteed moest worden aan Schaken tegen Kanker. Henk heeft na het overlijden van Ab een mooi In Memoriam gepubliceerd op onze RSB-site. In onze portrettenreeks is ook aandacht besteed aan het overlijden van Ab.
Henk meldde mij in 2019 dat er iets met zijn prostaat was maar wilde daar verder niet veel over kwijt. Niet alleen bij Schaken tegen Kanker kwamen we elkaar tegen, ook tijdens de hoogtijdagen van het RSB-seniorentoernooi in Spijkenisse. Op het hoogtepunt in 2009 met meer dan 100 deelnemers!
Henk in actie tijdens het RSB Seniorentoernooi 2008, in de vijfde ronde speelden we tegen elkaar.
Vorig jaar november overleed Henk aan de gevolgen van prostaatkanker. Wim Westerveld, een schaakvriend van Henk, publiceerde in coproductie met hem een indrukwekkend drieluik over zijn (schaak)leven. Dit drieluik is te lezen op de site van SV Erasmus, een must-read!
Onderstaand stuk is aan het drieluik ontleend waarin Henk zelf uitgebreid over zijn schaakleven vertelt. Met dank aan Wim Westerveld.
tk/mei 2022
Vroegste jeugd
Geboren in 1943. Leerde schaken rond mijn twaalfde. Van mijn vader, die toen ook (kort) lid was van Schiebroek. Als hij bord en stukken had opgesteld en studeerde in een boekje van Euwe, werd ik mateloos gefascineerd door de diagrammen en symbolen. Na de loop der stukken te hebben geleerd sloot ik me op 13-jarige leeftijd aan bij de jeugdopleiding van Schiebroek, onder leiding van de toen sterkste speler, B.P. Vermeulen. Mijn vriend Leo Kerkhoff deed hetzelfde en allebei raakten we al snel in de ban van het spel. Voor mij sprak het analytisch denken en het planmatig aan de slag gaan me vooral aan, naast het competitie-element en de schier eindeloze mogelijkheden van het spel.
Puberteit (en school)
Door ons enthousiasme en onze leergierigheid maakten we snel vorderingen en staken we steeds meer tijd in onze hobby. Té veel tijd, want Leo en ik bleven op het Calandlyceum zowel in de 1e als de 3e klas van de HBS zitten omdat we ons helemaal aan het spel overgaven. Onze leraar Frans, Piet de Waal, betrapte ons tijdens de les op het gebruikmaken van een zakschaakspel en nam dat onverbiddelijk in beslag. We schakelden over op blindschaak…
Ik herinner me een toernooitje, waarin ik 7 uit 7 haalde en daarmee eindigde vóór John Schell en Leo Kerkhoff. Op het Rotterdamse stadhuis werden Leo en ik beiden geselecteerd voor de jaarlijkse ontmoeting Rotterdam-Antwerpen (jeugdteams van 6 spelers), waaraan we twee keer deelnamen.
Ook aan het toenmalige Huttontoernooi bewaar ik de beste herinneringen (jeugdteams van alle onderbonden).
Waar Leo werd ‘geplukt’ door Henny Vijgeboom om bij Spangen te gaan spelen, bleef ik Schiebroek trouw. Won diverse malen het zomerkampioenschap en het snelschaakkampioenschap en werd éénmaal in één seizoen (1964-1965) zowel winter- als zomerkampioen.
Bij Schiebroek organiseerde ik van alles, waaronder een intern jeugdkampioenschap en een jeugdschaakdag in de Paasvakantie, die gehouden werd in de Goede Herderkerk en in tien edities uitgroeide tot het grootste eendaagse jeugdschaakevenement van het land (205 deelnemers). Bovendien was ik actief als speler-captain van het eerste team dat twee achtereenvolgende promoties maakte. Tussen de bedrijven door schreef ik in samenwerking met J.L. Dijkers een schaakcursus in tien afleveringen in het tijdschrift van de Schiebroekse Gemeenschap (wat zowaar nog enkele nieuwe leden opleverde), schreef verslagen in De Koerier en verzorgde ik in weekblad De Havenloods een schaakrubriek met de titel ‘Man en Paard’, welke benaming later door Hans Böhm gebruikt zou worden voor zijn radioprogramma’s.
Hele mooie herinneringen bewaar ik ook aan de jaarlijkse simultaanséances die het warenhuis V&D na het Hoogoventoernooi organiseerde. Dat leverde me (verlies)partijen op tegen onder meer Botwinnik, Geller, Spasski en Donner.
Ik trouwde in 1971, verhuisde naar Alphen aan den Rijn en kreeg twee kinderen, Saskia (1974) en Jacco (1978). Schaken stond enkele jaren op een laag pitje, totdat ik me als lid bij de Alphense Schaakclub aanmeldde. Daar werd ik achtereenvolgens jeugdleider en secretaris, later voorzitter. Ook hier werden jeugdschaakdagen georganiseerd. Eenmaal, in 1979, mocht ik me algemeen kampioen noemen en pakte het ‘ambt’ van speler-captain weer op.
Verder organiseerde ik vier keer een massakamp tussen Alphen en Schiebroek (contactman Jaap van Meerkerk), waarbij steeds tientallen deelnemers per touringcar werden vervoerd. En ook hier kon ik het schrijven niet laten: enkele seizoenen was ik redacteur van ‘Hoog van de Toren’, een ook buiten de vereniging gewaardeerd magazine dat 6 tot 8 keer per jaar verscheen.
Aardig intermezzo was in 1981 een invitatie voor een simultaan die Max Euwe – kort voor zijn overlijden – gaf ter gelegenheid van zijn 80ste verjaardag. Onze partij eindigde in remise.
In 1988 was ik deelnemer aan een wereldrecordpoging simultaanschaak van Hans Böhm ter gelegenheid van het jubilerende Hoogovenschaaktoernooi. Ook dat resulteerde in een puntendeling.
In datzelfde jaar werd ik, niet in de laatste plaats door de enthousiaste verhalen van zwager Henk van der Wösten, opnieuw lid van een vereniging, namelijk Messemaker 1847 – oudste club van Nederland. Daar heb ik geen moment spijt van gehad, want het bruiste daar van activiteiten. Vooral Wil Woudenberg (onder andere organisator van de jaarlijkse schaakontmoeting met onze schaakvrienden uit het Duitse Solingen) en de iconische Ab Scheel (animator op alle denkbare terreinen en fenomenaal webmaster) trokken de kar. Later werd Gert-Jan Ludden de enthousiasmerende voorzitter, met wie ik als secretaris in het bestuur zat.
Bij het 150-jarig bestaan van de club werd een hele reeks evenementen opgezet, waaronder een schilderijenexpositie, een gedenkboek en natuurlijk als absolute hoogtepunt de geslaagde wereldrecordpoging simultaanschaak van Gert-Jan Ludden (met officiële vermelding in het Guiness Book of Records). Bij die poging leidde ik het organisatieteam en was ik coach van de recordhouder. Kort daarop werden Gert-Jan en ik beiden benoemd tot lid van verdienste van de vereniging.
Ook pakte ik het journalistieke werk weer op: algemene verslaggeving en sport voor het AD Groene Hart, sport voor het Rotterdams Dagblad waar ik iedere maandag een complete pagina voor verzorgde. Voor de Groene Hart-editie schreef ik 101 afleveringen van de wekelijkse rubriek ‘Van Wieg tot Graf’. Aanvankelijk was ik van plan bij 100 te stoppen, maar na het overlijden van Ab Scheel kwam nummer 101 tot stand.
En het schaakleven? Dat kreeg nieuwe impulsen, vooral ook door de jaarlijkse ontmoetingen van ‘oude’ vrienden van Schiebroek tijdens de Hoogovens/Tata Chesstoernooien, waar ik 25 keer achtereen aan de tienkampen deelnam.
In 2015 besloot ik daarom om me bij mijn oude makkers van Erasmus aan te sluiten. Een dubbellidmaatschap dus. Bij Erasmus speelde ik intern en extern in de RSB-competitie (achttallen en viertallen). Bij Messemaker 1847 kwam ik met het tweede team als speler-captain uit in de KNSB-competitie. Dat was genieten, ook al omdat mijn grote vriend Wim Westerveld in datzelfde achttal het kopbord bezette en daarmee afzag van een plaats in de sterkste formatie van de club. Hij was een belangrijke steunpilaar voor ons ‘vriendenteam’.
Eind 2018 werd prostaatkanker met uitzaaiingen vastgesteld. In eerste instantie was dat nog geen beperking van mijn schaakactiviteiten, maar de coronaperiode was dat natuurlijk wel.
Tot voor kort speelde ik veel onlineschaak, waaronder dagelijks tientallen 1-minuutpartijen. Een mooie afleiding en voor mij een ideale vorm van ontspanning. Een vernauwing van de galwegen en het plaatsen van een stent maakte dat inmiddels te vermoeiend.
Schaken is, zoals uit het voorgaande mag blijken, een dikke rode draad in mijn leven geweest. Een rijk leven ook, met heel veel hoogtepunten, fijne contacten en vriendschappen. Daar ben ik dankbaar voor.
Oosterhout/Sliedrecht – Het kwam niet helemaal als een verrassing, maar als het dan echt gebeurt is het een enorme klap. Na een lange, uiteindelijk ongelijke strijd, is onze grote schaakvriend Jan Sulman op zondag 1 maart 2020 overleden. In een partij, die je niet kunt winnen, wist Sulman het lang vol te houden en wel met een kracht en positiviteit, die alleen maar waardering verdient.
Schaakpromotor Sulman kwam zo’n 10 jaar geleden naar Schaakvereniging Sliedrecht om te schaken op niveau, zoals hij dat zelf noemde. Maar vooral het sociale gebeuren bij Sliedrecht sprak Jan zo enorm aan. Zeker toen Jan een Tia had gekregen bleek hoe belangrijk een goede sfeer en schaakvrienden zijn. Wekelijks werd Jan in Oosterhout opgehaald en weer thuis gebracht, zodat hij toch elke week zijn partij kon spelen bij Sliedrecht.
En dat sociale gebeuren bleek ook de afgelopen jaren waarin Jan vocht tegen die vreselijke ziekte. Kenmerkend daarbij is het enorme bord dat bij hem in de huiskamer staat met alle goede wensen van de leden van Schaakvereniging Sliedrecht. Dat gaf hem de kracht niet op te geven, integendeel. “Ook al sta je slechter, je kunt altijd nog winnen”, was zijn motto.
Als schaker was Sulman er één waarmee je rekening moest houden. Theoretisch zeer goed en altijd aanvallend. Mede door zijn schaakkracht is het derde team van Sliedrecht zo hoog gekomen.
rechts op de foto Jan Sulman in actie
Als mens had Jan louter vrienden binnen Schaakvereniging Sliedrecht en ver daarbuiten. De Sliedrechtse jeugd liep met hem weg en nam hem vaak mee naar toernooien. En als initiator van het kroegentoernooi in Oosterhout zorgde hij voor de juiste sfeer. En als je ergens mee zat, Jan hielp altijd. Als mensen-mens wist hij telkens de juiste toon te zetten.
Onze gedachten gaan uit naar zijn vrouw Marleen, kinderen en kleinkinderen.
Op de clubavond van donderdag 5 maart is op waardige wijze aandacht besteed aan het overlijden van het prachtige mens dat Jan was. En veel leden hebben uitgebreid in het condoleanceregister geschreven. De afscheidsdienst van Sulman heeft op 9 maart plaatsgevonden. Ruim 15 leden van Schaakvereniging Sliedrecht waren bij de emotionele afscheidsdienst aanwezig. Ook voorzitter Jerry van Rekom heeft Sulman met laatste woorden geëerd.
De Koning van Brabant, de trotse bijnaam van Jan, zal voor altijd ontbreken op de club-en feestavonden van Schaakvereniging Sliedrecht. Wat zullen we een goede schaker, maar bovenal een geweldig mens gaan missen.
Indrukwekkend waren ook de teksten in het condoleanceregister van onze vereniging. Het register is aan Marleen Sulman overhandigd.
Bron: Clubblad Schaakvereniging Sliedrecht met dank aan Jerry van Rekom.
Op Dordrecht.net werd naar aanleiding van het overlijden van Jan Sulman een artikel geplaatst onder de titel: ‘Eens bekendste wijkagent van Dordrecht en schaker Jan Sulman (70) overleden’. Klik hier om dit artikel nog eens te lezen. Het belicht een andere kant van de schaker Sulman. Met dank aan Hennie van der Zouw.
